- De Russische economie heeft de afgelopen twee jaar vrij sterke groei laten zien, maar dat is gepaard gegaan met zeer hoge inflatie.
- Economen verwachten dat de groei van Rusland gaat afkoelen, maar dat de inflatie relatief hoog blijft.
- Het fenomeen van zogenoemde stagflatie is voor de centrale bank van Rusland veel moeilijker te bestrijden dan een recessie.
- Lees ook: Waarom de ‘braindrain’ van hoogopgeleide Russen het grootste probleem is voor de economie van Rusland
Rusland loopt het risico dat de economische groei vertraagt, terwijl de inflatie hoog blijft. Dat zou een zeer onprettig scenario zijn voor de economie van het land. Zogenoemde stagflatie is namelijk lastig te bestrijden voor de centrale bank van het land.
“Er zijn tekenen dat de binnenlandse vraag afkoelt. Er is echter geen vermindering van de inflatoire druk”, stelde de Russische centrale bank in een samenvatting van haar laatste beleidsvergadering volgens persbureau Bloomberg.
Het probleem met stagflatie is dat het rente-instrument dat centrale banken inzetten, hiervoor minder geschikt is. Als de economie afkoelt, kan de centrale bank normaal gesproken de beleidsrente verlagen, aangezien prijzen dan doorgaans ook minder hard stijgen. Door lenen goedkoper te maken voor bedrijven en consumenten wordt de economische vraag aangejaagd.
Bij een hoge inflatie kan de centrale bank de rente verhogen om de economische vraag af te remmen en daarmee de inflatie te beteugelen. Dat werkt vooral goed als de economische groei sterk is.
Echter, als de economie afkoelt, terwijl de inflatie hoog blijft, dan zit de centrale bank met een lastig dilemma. Het verlagen van de rente helpt dan wellicht om de economie te ondersteunen, maar jaagt ook de inflatie aan.
Economie Rusland balanceert op dun koordje
Hoewel de centrale bank van Rusland in het recente beleidsrapport niet expliciet naar stagflatie verwees, speelt dit risico onderliggende wel een rol. In een ander rapport van deze maand voorspelde de centrale bank dat de economische groei van Rusland in 2025 naar verwachting sterk vertraagt.
Hoewel de Russische economie door hoge militaire uitgaven in 2023 en 2024 sterke groei kent, is de verwachting dat aanhoudende westerse sancties, productiebeperkingen en een ernstige krapte op de arbeidsmarkt de economie tegen 2025 dwars zullen zitten.
Ook de productiebeperkingen van de OPEC+ landen hebben een nadelige invloed op de Russische groei, aangezien Rusland sterk afhankelijk is uit de energie-inkomsten van de verkoop van olie en gas.
Tegen deze achtergrond is de inflatie in Rusland nog steeds hoog. In augustus lag de inflatie op ruim 9 procent. De centrale bank besloot deze maand de beleidsrente te verhogen tot 19 procent, omdat eerdere inspanningen de inflatie niet hebben afgeremd.
De hoge inflatie is mede te wijten aan de hoge defensie-uitgaven van Rusland, die naar verwachting ook in 2025 op een historisch hoog niveau zullen blijven. Volgens de laatste ontwerpbegroting van het land zullen de militaire uitgaven pas vanaf 2026 licht dalen.
Ook het tekort aan arbeidskrachten voor de civiele economie speelt een rol. Rusland zet honderdduizenden rekruten in voor de oorlog in Oekraïne en heeft daarnaast te maken gehad met een brain drain van Russen die het land hebben verlaten. Dit heeft geleid tot sterke loonstijgingen bij pogingen van bedrijven en organisaties om nieuwe werknemers aan te trekken. Eind vorig jaar had het land naar schatting een tekort van bijna 5 miljoen werknemers.
Er is één voorbehoud bij de angst voor stagflatie: als de binnenlandse vraag blijft afkoelen, verwacht de centrale bank van Rusland dat de inflatie mogelijk mee gaat dalen. Dan kan de centrale bank de rente wel verlagen, maar de belangrijke vraag hoe sterk de inflatie reageert op economische afkoeling.